Kondisyon; kişinin tanımlanan işi yapabilme becerisi olarak özetlenebildiği gibi Türk Dil Kurumu tarafından, bir sporcunun hem fiziksel hem de ruhsal açıdan içinde bulunduğu durum olarak da tanımlanmaktadır. Bu tanımdan da anlaşıldığı üzere kondisyon için sadece fiziki yeterlilik söz konusu değildir. Anatomik, fizyolojik ve psikolojik kondisyon olmak üzere 3 ayrı başlık altında değerlendirilecek olan kondisyon, kişiye özel verilerle hazırlanır.
Hayatında hiç spor yapmamış bir kişi ile spor yapan arasında kişisel kondisyon farklılıkları gözlenir. Bu sebeple kişinin yaş, boy, kilo, beden yapısı ve tercih ettiği spora uygunluğu ve bu sporu yapmaya ne kadar istekli, kararlı olduğu analiz edilerek başlangıç kondisyonu belirlenir. Başlangıçta alınan verilerle oluşturulacak uygun bir antrenman programı ile kondisyon artış süresi minimuma indirgenebilir.
Yetersiz Kondisyon Spora Engel Mi?
Kondisyon aletleri performansı arttırmaya dayalı çalışmalardır. Spora başlarken yapılacak iyi bir analiz ve doğru çalışma prensibi ile herkes mevcut kondisyonunun üzerine çıkabilir. Burada engel teşkil eden psikolojik kondisyondur. Kişinin amacını belirlemesi, pes etmemesi ve yorgunluğunu yatıştıracak motivasyon kaynakları bulması yaptığı sporda başarılı sonuç almasını sağlayacaktır. Burada en önemli konu doğru sporun belirlenmesidir. Kişi anatomik yapısı ve fizyolojik durumunu karşılayan bir sporda çok daha başarılı olacaktır.
Kondisyonu Arttırmak İçin Neler Yapılmalı?
Herhangi bir branşa ait bireysel veya takım sporlarıyla uğraşan kişilerle, günlük spor aktivitesini yapan kişiler için kondisyon gereksinimleri farklı olacaktır. Kişiye özel hazırlanan antrenman programları ortalama 1 aylık bir süre içerinde yukarı ivme sergileyecek bir performansı kazandıracaktır. Branş fark etmeksizin bir sporcunun kondisyon arttırıcı bir çalışma için vücut ağırlığının haricinde bazı ekipmanlarla idmanını desteklemesi gerekir. El-ayak ağırlıkları, halter, yaylar, farklı ağırlıklar gibi ekipmanlardan kondisyon süresi de etkilenecektir.
Tüm bu bilgilerin yanında kondisyon sadece spor yapıyor olmakla eş değer tutulmamalı. Günlük fiziksel aktivitelerin yapılma performansı, yürüme veya merdiven çıkma gibi hareketlerin hız-süre dengesi kısaca kasların çalışma performansı her şartta arttırılabilir. Öncelikle sağlıklı bir bedenin kondisyonu etkileyeceği düşünülerek iyi beslenme, kaliteli uyku, günlük düzenli aktivite, stres ve zararlı madde kullanımından kaçınmak ilk başta yapılacaklar arasında. Sonrasında günlük 30 dakikaya tekabül eden yavaş tempoda başlayan ve ilk etapta kendi vücut ağırlığı ile yapılacak kardiyo çalışması ilk üç hafta içerisinde kondisyon süresi artışı ile kişi daha dayanaklı hale getirecektir.
Bu Yazı da İlginizi Çekebilir: Metabolizma Hızınızı Artıracak 7 Etkili Yöntem
Kondisyon Arttırıcı Egzersizler
Günlük yapılacak yürüyüş, koşu, bisiklet sürme ve yüzme vücudun kondisyon artışını doğrudan etkileyecek egzersizlerdendir. Bunların yanında plank, mekik ve şınav çekmek, ip atlama, squat gibi temel hareketler günlük çalışmalara eklenebilir. Haftada en az 3 günlük 30-45 dakika arası yapılacak egzersizleri ilk ay sonunda daha verimli hale getirmek gerekir. Tekrar sayısı ve süresi uzatılarak planlanan antrenman programına ilave edilecek ağırlık ekipmanları gibi güçlendiricilerle kondisyon artışı sağlanacaktır.
Atlanmaması gereken konu ise, başlangıç ölçü ve değerlerinin alınması ve aylık periyotlarda takip edilmesidir. Aksayan veya yarım bırakılan bir çalışma sonuca götürmeyeceği gibi, doğru verilerle takip edilmeyen bir çalışmada kişide motivasyon düşüklüğüne neden olur. Vücut kitle indeksi, kas-yağ oranı tespiti, beden ölçüleri, boy kilo bilgileri ve herhangi bir sağlık sorunun varlığı gibi verilerle oluşturulacak rapor ile spora başlamak doğru olacaktır.
Eğer bir salonda spor branşı üzerinden veya eğitmen eşliğinde çalışılmayacak, kişisel çaba ve ev egzersizleri ile kondisyon arttırımı ve program oluşturulacaksa bu verilerin kişinin kendisi tarafından belirlenip kaydedilmesi ve takip edilmesi de uygun olur. Açık havada yapılan aktivitelerin daha verimli olduğu bilinse de, iyi bir havalandırmaya sahip mekânlarla da gerekli egzersiz programı uygulanabilir. Programın aksamaması, haftalık egzersiz süresinin düşürülmemesi, sabırlı bir çalışma, doğru hedef belirleme ve pes etmemek üzerine kurulacak kondisyon çalışmaları ile, daha sağlıklı, daha aktif ve mutlu bir hayata kavuşabilir; fiziksel yeterlilik düzeyinde ki artış ve spor esnasında aktive olan hormonlar ile stresten uzaklaşabilirsiniz.
