Omega 6 Nedir?
Omega 6 yağ asitleri vücudumuz tarafından üretilmeyen, dışarıdan yiyeceklerle ve birtakım haplarla alınması gereken çoklu doymamış yağ asidi grubundan olup bir tür temel yağ asididir. Bu yağ asitlerinin asıl etken maddesi ve kaynağı linoleik asit (LA)’dir. Linoleik asitin metabolize olması sonucunda dihomo gamma linoleik asit (DGLA) ve araşidonik asit oluşmaktadır. (Kaynak)
Sağlık açısından son derece önemli bir konuma sahip olan bu yağ asidi türü vücuda çeşitli yönlerden katkı sağlar. Saç bakımı ve uzamasının sağlanması, metabolizmanın düzgün çalışması, üreme, kemik ve cilt yapısının korunmasına büyük oranda yardımcı olur. Bu görevlere ek olarak Linus Pauling Üniversitesi’nin yapmış olduğu bilimsel çalışmalarda bu yağ asidi türünün “beyindeki fonksiyonların işlevlerini yerine getirebilmesinde” önemli rol oynadığı da kanıtlanmıştır.
Bu olumsuz durumlardan ayrı olarak bazı omega 6 türlerinin kronik hastalığın semptomlarının tedavisinde yarar sağladığı tespit edilmiştir. Başka bir çalışma da ise meme kanseri tedavisinde hastalığın ilacından daha etkili olduğu ve faydalı olduğu saptanmıştır.
Omega 6 Hangi Besinlerde Bulunur?
Rafine edilmiş bitkisel yağlar ve bu yağlarda pişirilen besinlerde büyük oranda bulunur. Hayvansal gıdalarda da çokça vardır.
Bulunduğu besinler ise;
⦁ Soya yağı, zeytinyağı, mısır yağı, ayçiçeği yağı
⦁ Ceviz, badem, kaju fıstığı
⦁ Yeşil yapraklı sebzeler(lahana, ıspanak, marul)
⦁ Safran
⦁ Dana eti, tavuk
⦁ Yumurta
⦁ Mısır
⦁ Süt ürünleri
⦁ Susam
⦁ Yulaf
⦁ Mayonez
⦁ Kabak çekirdeği
⦁ Bazı balık türleri
Omega 6 Tüketimi
ABD İlaç Enstitüsü Gıda ve Beslenme Kurulu’na göre günde ortalama (yetişkinler için) erkekler için 17 gram, kadınlar için ise 12 gram Omega 6 tüketilmelidir.
0-6 ay bebek: 4,4 gram
7-12 ay bebek: 4,6 gram
1-3 yaş bebek: 7 gram
4-8 yaş çocuk: 10 gram
9-13 yaş kızlar: 10 gram
9-13 yaş erkekler: 12 gram
14-18 yaş genç kızlar: 11 gram
14-18 yaş erkekler: 16 gram
19-50 yaş erkekler: 17 gram
19-50 yaş kadınlar: 12 gram
51 yaş üzeri erkekler: 14 gram
51 yaş üzeri kadınlar: 11 gram
Omega 6 Faydaları Nelerdir?
- Saç bakımı ve uzamasında etkilidir. Metabolizmanın aktif bir şekilde işlemesinde rol oynar. Bunun yanında kemik ve cilt sağlığını korumakta, üreme üzerinde etkili olmaktadır.
- Beynin gelişiminde etkin bir rol üstlenip hücre gelişimini desteklemektedir. Damar sağlığının korunmasında aktif rol oynar. Hücrelerin büyümesi ve çoğalmasında etkilidir. Bu nedenle çoğu bebek mamasında bulunur. Bağışıklık sistemini destekler. Sinir sistemi üzerinde önemli görevlere sahip olan Omega 6 kas gelişimine de yardımcı olur.
- Kana karışmasıyla tüketim öncesinde daha uzun olan zincirler meydana getirmektedir. Bu uzun zincirler sayesinde genetik oluşumun gelişmesine, hormonların üretilmesine, kanın pıhtılaşmasına, yaraların iyileşmesine, vücut yangısı gibi durumlara katkıda bulunurlar.
- Damar ve kalp hastalıklarına karşı koruyucu etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Kötü kolesterolü (LDL) azaltıcı etkisi vardır. Ancak yüksek düzeyde omega 6 tüketimi iyi kolesterolü de düşürdüğünden aşırı tüketilmemelidir.
- Yapılan çalışmalar omega 6 yağ asidi türü olan gama linoleik asit (GLA) almanın diyabetik nöropati hastalarında sinir ağrısını azaltabildiğini göstermiştir.
- Meme kanseri tedavisinde, ilaçlara ek olarak GLA alınmasının meme kanseri tedavisinde tek başına ilaçtan daha etkili olduğu saptanmıştır.
- Tüketilen doymuş yağ ve karbonhidrat miktarını azaltarak linoleik asit (bir tür omega-6) bakımından zengin besinler tüketmek koroner kalp hastalığı oluşmasına engel olmaktadır.
- Cilt sağlığını koruduğu, vücut sıcaklığı ve su kaybını düzenlediği görülmüştür.
- Kadınlarda menopoz ve adet dönemlerinde hormonların düzenlenmesine yardımcı olur.
- İnsanı psikolojik yönden destekler, mutlu ve zinde hissetmesine olanak sağlar.
- Omega 6 yağ asidinin diğer başka bir tür yağ asidi olan Omega 3’le dengeli bir şekilde alınması dolaşım sistemindeki bozuklukları düzeltir, damarlardaki elastikiyet artırır, kan inceldiğinden damarlardan akışı daha kolay olur ve enflamasyon gibi çözülemeyen rahatsızlıklar büyük oranda azalır hale gelir.
Omega 6 Zararları Nelerdir?
Omega 6’nın zararlı olduğu durumlar genellikle normalinden aşırı tüketildiği zamanlarda ortaya çıkar. Eksikliğinde ise depresyon, dikkat dağınıklığı, cilt kuruluğu ve bazı cilt problemleri, saç derisinde kepek oluşumu ve görme ile ilgili ciddi problemler belirgin olarak ortaya çıkmaktadır.
Bu yağlar vücut için gereklidir ancak günümüzde normal beslenme alışkanlığından çok daha fazla bir şekilde omega 6 yağ asitleri tüketiliyor. Bunun sebebi tüketilen pek çok besinin içerisinde yer almasıdır.
- Çok tüketildiği durumda diğer bir tür yağ asidi olan Omega 3′ ün olumlu etkilerini azaltmaktadır. Bunun sebebi ise ortak bulunan enzimlerdir.
- Yine çok tüketildiği durumda kronik iltihabi problemler, romatizmal sorunlar ve bazı kanser türlerine yol açabilmektedir.
Yapılan çalışmalarda omega 6 hap olarak vücuda takviye edildiği zaman (bu haplar çuha çiçeği hapları diye de geçer) yan etkilerinde karın ağrısı, baş ağrısı, ishal ve mide bulantıları gözlenmiştir.
Omega 3 ve Omega 6 Dengesi
Eski çağlarda yaşayan insanların omega 3 ve 6 dengesi yaklaşık 1:1 di. Ancak son yüzyılda mısır, soya, ayçiçeği gibi yağların aşırı tüketilmesi buna karşılık et ve sebze ürünlerinin daha az kullanılması ile oran 20-50:1′ lere kadar çıkmıştır.
Bu oranın artmasında,
- Tavuk ve yumurta tüketiminin azalması
- Balık tüketiminin azalması
- Hayvanların n-6’dan zengin yemlerle beslenmesi
- Zeytinyağı ve hayvansal doymuş yağların tüketiminin azalması
etkili olmuştur.
Bu dengenin bozulması depresyon, obezite, hiperaktive ve şiddete eğilim gibi rahatsızlık ve hastalıklara sebep olmaktadır. Bu nedenle omega 6 yağları yeterli miktarlarda takviye edilmeli ve dünya üzerindeki çoğu insana omega 6 alımını azaltması için birtakım çalışmalar öngörülüp uygulanmalıdır.
